Jaarverslag 2021
Jaarverslag 2021.
Inleiding.
In juni 2008 is de Stichting Erfgoed & Nationaal Landschap Winterswijk opgericht met als doelstelling; “ De duurzame instandhouding en kwaliteitsverbetering van het Nationaal Landschap Winterswijk in de ruimste zin van het woord”.
Rond Winterswijk zijn tal van erfgoederen (watermolens, religieus erfgoed, landgoederen, Scholten boerderijen, en talrijke andere waardevolle bebouwingen) die in een slechte staat van onderhoud verkeren. Meestal is de slechte onderhoudsstatus de verbeelding van een uiterst gecompliceerde onderliggende problematiek.
De Stichting probeert samen met de eigenaar een onderzoek te doen naar de mogelijkheden van herstel met een duurzame toekomst voor het bezit. Het begeleidingstraject begint met de planverkenning en planvorming. Vervolgens is het haalbaarheidsonderzoek een belangrijk onderdeel. Tenslotte is de realisatie van het plan het laatste onderdeel van het begeleidingstraject. Het is de ambitie van de Stichting de invulling en coördinatie van de verschillende onderdelen van het begeleidingstraject vorm te geven. (Taakveld 1)
De Stichting kan optreden als project-initiator, projectleider en / of projectbegeleider voor projecten die de doelstelling onderschrijven. Ook ondersteuning bij projectaanvragen is
mogelijk. Tevens zal de Stichting promotionele activiteiten in het belang van het Nationaal Landschap Winterswijk ondersteunen. (Taakveld 2).
Eigendom van Natuur Schoon Wet (N.S.W.) landgoederen past in de doelstelling met nadrukkelijk behoud van de eigen identiteit. Ook onderhoud en beheer van objecten binnen het Nationaal Landschap via de Stichting behoort tot de taken, al realiseren wij ons dat dit taakveld een langer aanloop traject zullen kennen.(Taakveld 3).
Organisatie.
De Raad van Toezicht heeft drs. D.L. Willink benoemt als Voorzitter van het College van Bestuur. Hij is zelfstandig bevoegd de Stichting te vertegenwoordigen. Tevens is hij verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding.
De Raad van Toezicht is het hoogste orgaan binnen de Stichting. De raad staat onder voorzitterschap van mevr. C. Stigter. Daarnaast zijn J. Hobbelink, en E. Schreurs lid van de Raad van Toezicht.
De Raad van Toezicht houdt toezicht op het beleid en het functioneren van het College van Bestuur en op de algemene gang van zaken. Zij vergadert daartoe normaliter minimaal vier maal per jaar. Bij de invulling van hun taak richten de leden van de Raad van Toezicht zich naar het belang van de Stichting.
De Raad van Toezicht en het College van Bestuur hebben in 2021 slechts twee maal vergaderd. Ook hier was de corona-pandemie met haar beperkingen de oorzaak.
De Stichting Erfgoed & Nationaal Landschap Winterswijk is door de belastingdienst per 4 juni 2008 als ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling) erkend. Hierdoor hoeft er over schenkingen geen belasting te worden betaald en zijn giften voor de schenker fiscaal aftrekbaar.
Werkzaamheden binnen de verschillende taakvelden.
Taakveld 1; Behoud en herstel cultuurhistorisch erfgoed
BOS Project.
In 2020 is het bestemmingsplan voor de nieuwe huisvesting van Winterwarm op het voormalige DAV terrein goedgekeurd. Het DAV terrein is het laatste onderdeel (van de Gemeente Winterswijk) dat binnen het BOS Project gerealiseerd wordt en waarmee het project voltooid zal zijn. Winterwarm heeft de ambitie de plannen van Arco van destijds te realiseren.
In 2021 is de feitelijke bouw gestart. De verwachting is dat het nieuwe Winterwarm in 2022 haar deuren zal openen.
Nadat het BOS Project formeel beëindigd is door het opheffen van de projectgroep en de presentatie van een promotiefilmpje door de Gemeente (http://stichtingerfgoed-nlw.nl/gemeente-maakt-fraai-promotiefilmpje-bij-afronding-bos-project/ ) heeft de Stichting in 2018 haar laatste rondleiding door het gebied verzorgd.
De mogelijkheid van een rondleiding door het BOS Project blijft ook in de toekomst nog gehandhaafd.
De Gemeente heeft in haar personeelsrestaurant een enorme foto van de gerestaureerde Oliemolen en Korenmolen over de volledige korte zijde aangebracht. Dit stimuleert zeker de erkenning van de bijzondere kwaliteiten van ons Nationaal Landschap. Ook talrijke lokale ondernemers gebruiken foto’s van de oliemolen en korenmolen in hun promotie beleid. In de nationale media heeft dit plaatje meerdere keren aandacht gekregen als “de meest gefotografeerde plek van Winterswijk”.
Taakveld 2; Versterking van het Nationaal Landschap Winterswijk.
Steengroeve Gebied.
Vanuit de gedachte dat Winterswijk beter met haar onderscheidende kwaliteiten moet om gaan, en ter versterking van de toeristisch recreatieve waarde van ons Nationaal Landschap, zijn er destijds meerdere ambities rond en in de steengroeve ontstaan.
Binnen de Steengroeve Convenant, een reactie op het bezwaar van de Oehoe Werkgroep Nederland op de aanvraag van de eerste evenementenvergunning door het Steengroeve Theater, vind er onderlinge afstemming tussen alle partijen plaats. De eerste convenant liep tot 31 augustus 2021. Door de onrust in het gebied is de convenant even in de wacht gezet door de gemeente.
In 2016 is het Ruimtelijk Afspraken Kader (RAK) door de Gemeenteraad aanvaard waarmee de toekomstige uitbreiding van de groeve is geaccordeerd. In 2019 is het RAK aangepast waarbij de focus ligt op de inrichting in de directe omgeving van het Steengroeve Museum. Dit aangepaste RAK is in november 2019 door de Gemeenteraad aanvaard.
Het dagzomen van 240 miljoen jaar oude aardlagen is uniek in Europa en de wereld en verdient een bredere aandacht dan alleen van geologen. De eerder door de Stichting opgeleide gidsen hebben in dit Corona jaar in een beperkte periode ruim 1750 enthousiaste mensen rondgeleid. Daarmee is in 2021 een groei van 30% gerealiseerd.
Steengroeve Theater.
Helaas heeft het theaterbestuur begin 2021 de voorstelling “de Freule” opnieuw moeten uitstellen. Het was onder de gegeven omstandigheden niet verantwoord groepen mensen kleding te laten naaien, decors te laten bouwen of te repeteren. Op 21 november , één dag voor de executiedatum van de freule 222 jaar geleden, hebben we nogmaals in theater de Storm de Kick Off van het evenement voor de zomer van 2022 beleefd. Er waren ruim 100 enthousiaste betrokkenen aanwezig die allemaal blij waren weer aan de gang te mogen.
Gelukkig is het gelukt om iedereen aan boord te houden en in 2021 opnieuw te proberen de Freule te presenteren. Ter voorbereiding zijn meerdere scenario’s ontwikkeld.
Het Bestuur van het Steengroeve Theater heeft in 2019 de Werkgroep 2.0, onder voorzitterschap van Andre van Nijkerken, gevraagd de werving en selectie van nieuwe bestuursleden op te pakken. Zij hebben meerdere media vormen benut en zullen in februari 2022 hun eindresultaat terugkoppelen. Gedurende het aanlooptraject van de freule kan er dan een warme overdracht plaatsvinden.
De om niet ter beschikking stelling van de voorzitter van het CvB van de Stichting Erfgoed _ Nationaal Landschap Winterswijk aan de Stichting Steengroeve Theater Winterswijk en de Stichting Terra Temporalis wordt gecontinueerd.
Steengroeve Museum.
Nog net in 2020 is er een bijlage van het Achterhoek Nieuws verschenen die volledig aan alle activiteiten rond de steengroeve was gewijd. Hier onder staat het buitenblad afgebeeld. In het katern staan een uitnodiging van de digitale Informatieavond op 28 november 2020, bijdragen van de wethouders, Sibelco, 100% Winterswijk, het Steengroeve Theater, de Nederlandse Geologische Vereniging (NVG), twee gidsen van de rondleidingen in de zomer en de Oehoe Werkgroep Nederland naast natuurlijk veel informatie over het Steengroeve Museum zelf.
In januari heeft het bestuur uit de verschillende voorstellen het definitieve ontwerp van Jorrit Hulshof gekozen. Het ontwerp ademt kwaliteit en sluit prachtig bij de sfeer van de groeve aan. Er wordt besloten niet meer over een bezoekerscentrum te praten maar het het Steengroeve Museum te noemen omdat dit veel meer bij de inhoud aansluit en ook de juiste verwachting schept. Op de website www.desteengroeve.nl wordt het plan gepresenteerd.
De Stichting Erfgoed & NLW heeft voor de Stichting Terra Temporalis het bidbook over het Steengroeve Museum ontwikkeld. Op 1 april was er een perspresentatie en op 13 april een algemene digitale planpresentatie. De hard cover versie is aan het College van B&W en de Gemeenteraad aangeboden die unaniem uitermate enthousiast reageerden. Ook de Adviescommissie Cultureelhistorie is gecharmeerd van het gepresenteerde plan. In juli is het bidbook aan de gedeputeerden Peter Drenth en Peter van ’t Hoog van de Provincie Gelderland aangeboden.
De gemeente heeft dit jaar op verzoek van de initiatiefnemer het bestemmingsplan traject voor het Steengroeve Museum doorlopen. Talrijke onderzoeken hebben er plaats gevonden en in december heeft het College het plan goedgekeurd met vertraagde openbaarheid. Dat wil zeggen dat het later ter visie zal worden gelegd.
De besprekingen over de toekomstige overdracht van een stuk van de groeve, na beëindiging van de kalkwinning, van Sibelco aan de Gemeente zijn in 2019 gestart en worden nog steeds vervolgd. Op verzoek van beide partijen is de Stichting aanvankelijk bij deze besprekingen aanwezig geweest.
In augustus heeft de schildering in het kader van het Achterhoekse silo art project plaats gevonden waarbij wij in de voorbereiding een bescheiden rol hebben gespeeld. De Sibelco silo’s maken daarmee onderdeel uit van een tour langs 10 objecten in de Achterhoek die zeer de moeite waard zijn. Voor beelden en meer informatie verwijzen wij u graag naar www.siloarttourachterhoek.nl
Museumvisie Winterswijk..
Op verzoek van de Gemeente hebben de gezamenlijke musea onder leiding van Cultuur Oost meerdere sessies gehad om te komen tot een nieuwe museumvisie. Als vertegenwoordiger van het toekomstig Steengroeve Museum was de Stichting daarbij aanwezig. Sleutel woord daarin is samenwerking. In december is de nieuwe visie door de raad vastgesteld.
Tijdens de Museumvisie bijeenkomsten werd het project “1572 – 450 jaar de geboorte van Nederland” door de gemeente onder de aandacht gebracht. In 1572 werd den Briel door de watergeuzen op de Spanjaarden veroverd en de organisatie beschouwd dit als de geboorte van Nederland. Vanaf toen zijn de Nederlandse kernwaarden Vrijheid, Verdraagzaamheid, Verscheidenheid en Verbinding ( 4 V’s) vastgelegd. Ook vandaag staan deze 4 kernwaarden nog steeds onder druk.
Omdat er een brede maatschappelijke groep is die dit project voor Winterswijk als grote reactivering na de corona pandemie en bovendien als pilot voor de beoogde samenwerking binnen de Museumvisie ziet heeft de gemeente hier stevig op ingezet.
Voor Winterswijk zijn Johan Godschalk (Ideeën dokter) en de vertegenwoordiger van onze stichting parttime als projectleider benoemd. Zij proberen een uitgebreid verrassend programma van maart tot november 2022 in Winterswijk te helpen uitrollen.
Toerisme Top in Winterswijk.
Op maandag 26 september vond de Nationale Toerisme Top plaats in Theater de Storm. Vanuit heel Nederland kwamen er mensen, betrokken bij het onderwerp Toerisme, naar de Top waar het Ministerie van Economische zaken het programma dicteerde.
De Achterhoek had gezocht naar een onderscheidend evenement dat zondag tijdens een excursie voor een beperkte groep genodigden en mogelijk maandag “rondom het programma” acte de présance kon geven.
Zondagmiddag heeft de Stichting een rondleiding in de steengroeve georganiseerd met daarbij een stuk museumpresentatie, geologenspreekuur en een live optreden uit de Freule met band. Het was zeer indrukwekkend men sprak over een kippenvel beleving.
Op maandagmorgen stond er een freule enscenering bij de entree met beelden van de clip met muziek erbij die zorgde dat via de bezoekers van zondag alle bezoekers wisten wat ze zagen. Het was een fraaie promotie.
Taakveld 3; Eigendom of beheer van waardevol bezit.
Binnen dit taakveld zijn er geen belangrijke ontwikkelingen geweest. Desalniettemin blijft de doelstelling gehandhaafd omdat ze op termijn nog steeds als waardevol wordt gezien.