Jaarverslag 2024
Inleiding.
In 2008 is de Stichting Erfgoed & Nationaal Landschap Winterswijk opgericht met als doelstelling; “De duurzame instandhouding en kwaliteitsverbetering van het Nationaal Landschap Winterswijk in de ruimste zin van het woord”.
Rond Winterswijk zijn tal van erfgoederen (watermolens, religieus erfgoed, landgoederen, Scholten boerderijen, en talrijke andere waardevolle bebouwingen) die in een slechte staat van onderhoud verkeren. Meestal is de slechte onderhoudsstatus de verbeelding van een uiterst gecompliceerde onderliggende problematiek.
De Stichting probeert samen met de eigenaar een onderzoek te doen naar de mogelijkheden van herstel met een duurzame toekomst voor het bezit. Het begeleidingstraject begint met de planverkenning en planvorming. Vervolgens is het haalbaarheidsonderzoek een belangrijk onderdeel. Tenslotte is de realisatie van het plan het laatste onderdeel van het begeleidingstraject. Het is de ambitie van de Stichting de invulling en coördinatie van de verschillende onderdelen van het begeleidingstraject vorm te geven. (Taakveld 1)
De Stichting kan optreden als project-initiator, projectleider en/ of projectbegeleider voor projecten die de doelstelling onderschrijven. Ook ondersteuning bij projectaanvragen is mogelijk. Tevens zal de Stichting promotionele activiteiten in het belang van het Nationaal Landschap Winterswijk ondersteunen. (Taakveld 2).
Eigendom van bijvoorbeeld Natuur Schoon Wet (N.S.W.) landgoederen of cultuurhistorische locaties past in de doelstelling met nadrukkelijk behoud van de eigen identiteit. Ook onderhoud en beheer van objecten binnen het Nationaal Landschap via de Stichting behoort tot de taken, al realiseren wij ons dat dit taakveld een lang aanloop traject zal vragen. (Taakveld 3).
Organisatie.
De Raad van Toezicht is het hoogste orgaan binnen de Stichting. De raad staat onder voorzitterschap van mevr. C. Stigter. Daarnaast zijn de heren J. Hobbelink, en E. Schreurs lid van de Raad van Toezicht.
De Raad van Toezicht heeft drs. D.L. Willink benoemt als Voorzitter van het College van Bestuur. Hij is zelfstandig bevoegd de Stichting te vertegenwoordigen. Tevens is hij verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding.
De Raad van Toezicht houdt toezicht op het beleid en het functioneren van het College van Bestuur en op de algemene gang van zaken. Zij vergadert daartoe minimaal viermaal per jaar. Bij de invulling van hun taak richten de leden van de Raad van Toezicht zich naar het belang van de Stichting. De Raad van Toezicht ontvangt geen vergoeding voor haar werkzaamheden. Wel bestaat de mogelijkheid onkosten te vergoeden.
De Raad van Toezicht en het College van Bestuur hebben in 2024 driemaal vergaderd.
De Stichting Erfgoed & Nationaal Landschap Winterswijk is door de belastingdienst per 4 juni 2008 als ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling) erkend. Hierdoor hoeft er over schenkingen geen belasting te worden betaald en zijn giften voor de schenker fiscaal aftrekbaar.
Werkzaamheden in 2024.
Voor de Doopsgezinde Kerk in Winterswijk hebben we deel genomen aan een traject waarbij gezocht werd naar een toekomstbestendige ontwikkeling. Deze visieontwikkeling is eind 2023 afgerond en in 2024 door de leden van de Doopsgezinde Gemeente akkoord bevonden. Ook heeft het toekomstige bestuur, waar D.Willink op persoonlijke titel plaats in zal nemen, kennisgemaakt met alle vrijwilligers. In 2024 is er een parttime beheerder/programmeur aangesteld bij de kerk die de taken van Jetske Veenhuis en Jan Dierdorp zal overnemen.
Steengroeve Gebied
Inleiding.
Vanuit de gedachte dat Winterswijk beter met haar onderscheidende kwaliteiten moet om gaan, en ter versterking van de toeristisch recreatieve waarde van ons Nationaal Landschap, zijn er in het verleden meerdere ambities rond en in de steengroeve ontstaan.
In 2016 is het Ruimtelijk Afspraken Kader (RAK) door de Gemeenteraad aanvaard waarmee de toekomstige uitbreiding van de groeve voor Sibelco is bekrachtigd en de invulling en locatie van andere ambities zijn vastgelegd. In 2019 is het RAK aangepast met daarbij de focus op de inrichting en de directe omgeving van het Steengroeve Museum. Dit aangepaste RAK is in november 2019 door de Gemeenteraad aanvaard.
RAK 2016.
Binnen de Steengroeve Convenant, wat een reactie op de afhandeling van het bezwaar van de Oehoe Werkgroep Nederland was op de aanvraag van de eerste evenementenvergunning door het Steengroeve Theater, vond er onderlinge afstemming tussen alle betrokken partijen rond de steengroeve plaats. Het eerste convenant liep tot 31 augustus 2021. Door de onrust in het gebied over o.a. het te ontwikkelen museum is het convenant sinds begin 2021 door de gemeente in de wacht gezet. De convenantbesprekingen zijn in 2023 gereactiveerd maar helaas is er geen vervolg overleg geweest in 2024.
Wel heeft de Gemeenteraad het visiedocument Toerisme & Recreatie vastgesteld. Het Steengroeve Museum is als toekomstige slechtweer accomodatie als speerpunt in het document benoemd.
Steengroeve Theater.
Hoewel ons CvB lid geen bestuurlijke verantwoordelijkheid meer draagt voor het theater blijft zijn betrokkenheid natuurlijk ruim aanwezig. De voorstelling Deurdonderen met een muzikaal verhaal over de 50 jarige geschiedenis van de band Normaal is een groot succes geweest. Hoewel tijdens het evenement werd aangekondigd dat er in 2025 geen evenement komt hebben meerdere partijen het theaterbestuur gelukkig kunnen overtuigen dit besluit te herzien. Nu staat Luna voor augustus 2025 gepland.
Rondleidingen.
In samenwerking met 100%Winterswijk organiseert onze stichting al vele jaren rondleidingen met een gids rondom en in de groeve. Er staat een team van circa 25 gidsen klaar om elke woensdag en zaterdag een rondleiding te verzorgen gedurende de zomertijd. Op andere dagen doen we het ook na overleg. Het enthousiasme van de bezoekers blijft onverminderd groot.
.
Nadat in 2021 het Bidbook, Inrichtingsplan en Bestemmingsplan zijn voltooid heeft de Stichting Terra Temporalis de eerste twee vooral gebruikt richting samenwerkingspartners en fondsenverstrekkers. Ofschoon de Gemeenteraad bij de ontvangst van het bidbook in juni 2021 haar unanieme steun uitsprak voor het plan heeft de ter visielegging van het bestemmingsplan in 2021, 2022 en vrijwel volledige jaar 2023 niet plaatsgevonden. Eind december 2023 is dit alsnog gebeurd.
Op 28 december is de ter visie legging gestart, slechts enkele dagen voordat de nieuwe Omgevingswet van kracht werd. Bij het sluiten van de ter visie legging bleken er 10 zienswijzen te zijn ingediend. Er zijn geen inhoudelijke tekortkomingen van de museumplannen aan het licht gekomen. Helaas heeft de gemeente de beantwoording van de zienswijzen niet in 2024 uitgevoerd.
In overleg met de gemeente is de voorbereiding van een aanvraag voor de Regio Deal opgepakt.. Om kans te maken op een succesvolle bijdrage moet de Stichting Terra Temporalis ook de door haar gegarandeerde 1,1 miljoen euro nu verwerven. In oktober 2024 is onze vertegenwoordiger daarmee gestart en sindsdien lijkt de verwerving van de gelden zich zeer voorspoedig te ontwikkelen.
In de laatste maanden van het jaar zijn Anne Schulp en Dirk Willink samen met een student communicatie en producent bezig geweest met een korte promotiefilm voor het museum. In twee minuten zien we het thema en de planontwikkeling pakkend voorbij komen.
Gedurende het jaar is er weer regelmatig contact geweest met de regionale amateur geologen of liever gezegd citizin scientists. Hun vondsten door de jaren heen hebben inmiddels geleid tot meer dan 60 “nieuwe soorten” of “missing links” in de evolutionaire ontwikkeling. Daarmee is de Winterswijkse groeve wereldwijd uniek en dé hotspot voor de periode Trias (ca 245 miljoen jaar oud).
Nothosaurus
De ter beschikkingstelling van de inzet van ons College van Bestuurslid aan de Stichting Terra Temporalis is ook in 2024 gecontinueerd en zal ook in de komende tijd gehandhaafd blijven.
In 2024 is ervoor gekozen geen jaargang van de Museum Jeugd Universiteit te organiseren vanwege problemen binnen de landelijke organisatie van dit bijzondere initiatief. In 2025 zal het hoogstwaarschijnlijk op eigen initiatief weer opgepakt gaan worden.
In de toekomstplannen zal de thans werkzame groeve gedeeltelijk aan een andere partij worden overgedragen door Sibelco. Doelstelling is de groeve dan ter beschikking te stellen aan toerisme, wetenschap, cultuur en educatie. Helaas zijn hierin geen vorderingen gemaakt in 2024. Mogelijk is in de toekomst nog een rol voor de stichting weggelegd in het eigenaarschap en/of beheer van dit deel van de groeve?
Toekomst.
Tijdens elke vergadering is de toekomst van de Stichting besproken. Er zijn telkens meerdere scenario’s gepasseerd die elk hun meer en minder aantrekkelijke kanten hebben. Voorlopig heeft de Raad van Toezicht in goed overleg met het CvB besloten het onderwerp te blijven agenderen en daarmee zich regelmatig te blijven verdiepen in de mogelijkheden.
