Jaarverslag 2018
In juni 2008 is de Stichting Erfgoed & Nationaal Landschap Winterswijk opgericht met als doelstelling;
“ De duurzame instandhouding en kwaliteitsverbetering van het Nationaal Landschap Winterswijk in de ruimste zin van het woord”.
Rond Winterswijk zijn tal van erfgoederen (watermolens, religieus erfgoed, landgoederen, scholtenboerderijen, en talrijke andere waardevolle bebouwingen) die in een slechte staat van onderhoud verkeren. Meestal is de slechte onderhoudsstatus de verbeelding van een uiterst gecompliceerde onderliggende problematiek.
De Stichting probeert samen met de eigenaar een onderzoek te doen naar de mogelijkheden van herstel met een duurzame toekomst voor het bezit. Het begeleidingstraject begint met de planverkenning en planvorming. Vervolgens is het haalbaarheidsonderzoek een belangrijk onderdeel. Tenslotte is de realisatie van het plan het laatste onderdeel van het begeleidingstraject. Het is de ambitie van de Stichting de invulling en coördinatie van de verschillende onderdelen van het begeleidingstraject vorm te geven.( taakveld 1).
De Stichting kan optreden als project-initiator, projectleider en / of projectbegeleider voor projecten die de doelstelling onderschrijven. Ook ondersteuning bij projectaanvragen is mogelijk. Tevens zal de Stichting promotionele activiteiten in het belang van het Nationaal Landschap Winterswijk ondersteunen. (taakveld 2).
Eigendom van Natuur Schoon Wet (N.S.W.) landgoederen past in de doelstelling met nadrukkelijk behoud van de eigen identiteit. Ook onderhoud en beheer van objecten binnen het Nationaal Landschap via de Stichting behoort tot de taken.(taakveld 3).
Organisatie
De Raad van Toezicht heeft drs. D.L.Willink benoemt als Voorzitter van het College van Bestuur. Hij is zelfstandig bevoegd de Stichting te vertegenwoordigen. Tevens is hij verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding. Zijn inzet voor de Stichting is in 2018 vergroot.
De Raad van Toezicht is het hoogste orgaan binnen de Stichting. De raad staat onder voorzitterschap van mevr. C. Stigter. Daarnaast zijn J.Hobbelink, en E. Schreurs lid van de Raad van Toezicht.
De Raad van Toezicht houdt toezicht op het beleid en het functioneren van het College van Bestuur en op de algemene gang van zaken. Zij vergadert daartoe minimaal vier maal per jaar. Bij de invulling van hun taak richten de leden van de Raad van Toezicht zich naar het belang van de Stichting.
De Raad van Toezicht en het College van Bestuur hebben in 2018 vier maal vergaderd. In 2018 is de continuïteit van de RvT zelf ook onderwerp van overleg geweest. Er is een profielschets voor een vicevoorzitter opgesteld en een opvolgingssystematiek besproken.
De Stichting Erfgoed & Nationaal Landschap Winterswijk is door de belastingdienst per 4 juni 2008 als ANBI (Algemeen Nut Beogende Instelling) erkend. Hierdoor hoeft er over schenkingen geen belasting te worden betaald en zijn giften voor de schenker fiscaal aftrekbaar.
Werkzaamheden binnen de verschillende taakvelden.
Taakveld 1; Behoud en herstel cultuurhistorisch erfgoed.
BOS Project
Nadat het BOS Project formeel beëindigd is door het opheffen van de projectgroep en de presentatie van een promotiefilmpje door de Gemeente (http://stichtingerfgoed-nlw.nl/gemeente-maakt-fraai-promotiefilmpje-bij-afronding-bos-project/ ) heeft de Stichting nog eenmaal een rondleiding door het gebied verzorgd.
De mogelijkheid van een rondleiding door het BOS Project blijft ook in de toekomst gehandhaafd.
Het is leuk om te zien dat de Gemeente in haar personeelsrestaurant een enorme foto van de gerestaureerde Oliemolen en Korenmolen over de volledige korte zijde heeft aangebracht. Dit stimuleert zeker de erkenning van de bijzondere kwaliteiten van ons Nationaal Landschap.
Schaapskudde in Nationaal Landschap Winterswijk
Bij de start van 2018 heeft de Stichting de opdracht door een groep van acht ondertekenaars van een intentie- overeenkomst (Gemeente, Natuurmonumenten, Roelof Kuiper en de Stichting Landschapskudde Oost Achterhoek o.a.) gekregen om een locatie onderzoek te doen naar een geschikte plek voor een schaapskooi liefst “ onder gebruikmaking van het heideboerderij concept”. De onderzoeksresultaten zijn eind juni aan de groep gepresenteerd waarna tegen het einde van het jaar een vervolgopdracht is verstrekt om een businessplan te ontwikkelen voor een schaapskooi in de boerderij van te Peele aan de Korenburgerveenweg in Corle, thans eigendom van de Provincie.
Het heideboerderij concept is door de Stichting vertaald tot een plan om grondgebruikers te stimuleren meer natuurinclusief te gaan werken. Primaire doelstelling hiervan is het vergroten van de biodiversiteit. Secundair zal het de arbeidsvreugde van de grondgebruiker kunnen verhogen en de toeristisch recreatieve beleveniswaarde doen toenemen. Er wordt door de Stichting op velerlei fronten aan gewerkt het draagvlak voor de plannen te vergroten. Landelijk valt op dat steeds meer partijen overtuigd zijn van de noodzakelijke wending die er in onze agrarische wereld zal moeten plaats vinden.
Taakveld 2; Versterking van het Nationaal Landschap Winterswijk.
Steengroeve Gebied
Vanuit de gedachte dat Winterswijk beter met haar onderscheidende kwaliteiten moet om gaan, en ter versterking van de toeristisch recreatieve waarde van ons Nationaal Landschap, zijn er destijds meerdere ambities rond de steengroeve ontstaan.
Binnen de Steengroeve Convenant, een reactie op het bezwaar van de Oehoe Werkgroep Nederland op de aanvraag van de eerste evenementenvergunning door het Steengroeve Theater, vind er onderlinge afstemming tussen alle partijen plaats. De eerste convenant loopt nog tot 31 augustus 2021. In 2016 is het Ruimtelijk Afspraken Kader (RAK) door de Gemeenteraad aanvaard waarmee de toekomstige uitbreiding van de groeve is geaccordeerd. Deze stap brengt het Bezoekerscentrum en het Museum met werktitel “Terra Temporalis” en andere ambities naar een volgende fase.
Het dagzomen van de 240 miljoen jaar oude aardlagen is uniek in Europa en verdient een grotere aandacht dan alleen van de geologen. Ook in 2018 hebben de bezoekers van Winterswijk door het aangescherpte veiligheidsbeleid van Sibelco helaas nog geen rondleidingen in en rond de groeve kunnen beleven. Wel is er regelmatig overleg gepleegd waarmee het in 2019 weer mogelijk wordt de groeve tijdens een rondleiding te bezoeken.
Steengroeve Theater
In 2017 is besloten in 2018 geen voorstelling te presenteren. Er heeft een verhuizing plaats gevonden van de gymnastiekzaal in de oude Driemark naar de ruimten in het Morsepoort complex. Na eerst een tijdelijke locatie in gebruik te hebben genomen is in de tweede helft een definitieve locatie gevonden. Er is een vergader en oefenruimte met spiegelwand, een werkplaats voor de groep decorbouw en een ruime opslag gehuurd.
Organisatorisch zijn er ook de nodige veranderingen voorbereid. Een zichtbare is de aanstelling van Corien Roskens als productieleider. Om de grote groep vrijwilligers betrokken te houden bij alle ontwikkelingen is op 30 juni een feest onder in de groeve georganiseerd waar de plannen voor die Zauberflöte in 2019 zijn gepresenteerd.
De ter beschikking stelling van de voorzitter van het CvB om niet aan de Stichting Steengroeve Theater Winterswijk en de Stichting Terra Temporalis wordt gecontinueerd.
Bezoekerscentrum de Steengroeve
Op 1 maart heeft de St. Terra Temporalis een presentatie verzorgd voor zittende en toekomstige gemeenteraadsleden over de plannen voor het bezoekerscentrum. Drie bestuursleden en de architect Jorrit Hulshof hebben aan de presentatie inhoud gegeven. Concreet is daar de vraag gesteld de vorm en omvang van de gemeentelijke bijdrage tijdens de coalitiebespreking te bepalen. Dit is gebeurd.
Met deze uitspraak op zak is er ambtelijk en bestuurlijk overleg gestart met de Provincie. Ook heeft een peiling van het regionale draagvlak plaats gevonden na presentatie van de plannen aan acht regionale wethouders toerisme en recreatie. Hun steun is toegezegd.
De ontwerp bouwplannen van Jorrit Hulshof zijn door het bestuur en de geologen gezamenlijk kritisch doorgenomen waarbij enkele kleine verbeterpunten in beeld zijn gekomen. Ook is besloten de “kinderhakplek” buiten het bezoekerscentrum te plaatsen .
Samen met de geologen is Naturalis bezocht waar een blik op de achterzijde en binnenkant van een expositie ontwikkeling werd gegund. Naturalis zal in juni 2019 haar deuren openen van een indrukwekkend vernieuwd museum . Anne Schulp is leidend in dit proces en maakt deel uit van het Comité van Aanbeveling van de Stichting Terra Temporalis.
In samenwerking met het Mondriaanfonds heeft de Stichting Erfgoed middelen ter beschikking gesteld voor de ontwikkeling van functionele kunst. Dit heeft de plannen rond het kunstwerk “hoogspanning” als resultaat opgeleverd.
De gesprekken over mogelijke grondverwerving zijn door gegaan evenals het informeren van de aangrenzende buren. Hopelijk zullen hier in 2019 concrete stappen uit voort komen.
Met de betrokken gemeentelijk ambtenaar zijn de voorbereidingen voor een volgende convenant bespreking in 2019 gestart.
Tien jaar Stichting Erfgoed & Nationaal Landschap Winterswijk.
In juni bestond de Stichting 10 jaar. Om de naamsbekendheid en haar werkwijze in de regio bekender te maken is een boekje geproduceerd “ Tien jaar Stichting Erfgoed & Nationaal Landschap Winterswijk” met een historisch overzicht en presentatie van meerdere resultaten. Tijdens een feestelijk etentje is het boekje gepresenteerd. Daarna is het onder de notarissen verspreid. Voor belangstellenden is het boekje via de Stichting op te vragen.
Ook zijn interviews gegeven aan het Achterhoeks Nieuws en de Winterswijk Cultuurkrant met fraaie publicaties als gevolg.
Taakveld 3; Eigendom of beheer van waardevol bezit.
Binnen dit taakveld zijn er dit jaar geen belangrijke ontwikkelingen geweest. Desalniettemin blijft de doelstelling gehandhaafd omdat ze op termijn nog steeds als waardevol wordt gezien.